Հանդիպում «Կանայք հանուն կանանց» կազմակերպությունում

Սեպտեմբերի 4-ին Պրահայում «Կետ 33» կազմակերպության նախագահ Աստղիկ Կարապետյանը հանդիպում է ունեցել չեխական Women for Women («Կանայք հանուն կանանց») ՀԿ-ի խորհրդատու, Չեխիայի աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախկին նախարար Միքայելա Մարքսովայի հետ:

Պրահա այցն ու հանդիպումը կազմակերպվել է «Դարձնենք ընտանիքամետ աշխատավայրը իրական» ծրագրի շրջանակում, որն իրականացվում է Եվրոպական միության ֆինանսավորմամբ։

Հանդիպման ընթացքում քննարկվել է չեխական և հայաստանյան փորձը՝ ընտանիքամետ քաղաքականություններ, աշխատավայրում ճկուն պայմաններ ունենալու, վճարվող արձակուրդի, երեխայի խնամքի կազմակերպմանն աջակցող իրավական կարգավորումների և այլ հարցերի մասին։

Նշենք, որ Women for Women ՀԿ-ն մասնավոր կազմակերպություն է, որը զբաղվում է միայնակ ծնողների և նրանց երեխաների խնդիրներով՝ օգնելով նրանց բազմաթիվ հարցերում, որոնցից մեկն էլ կացարանի խնդիրն է:

Բացի այդ՝ միայնակ ծնողները երբեմն բախվում են այլ մարտահրավերների՝ ընտանեկան բռնություն, աշխատանքի որոնում և այլն, և Women for Women-ը օգնություն է առաջարկում նաև այս դեպքերում՝ համապարփակ ծրագրի միջոցով, որը ներառում է հոգեթերապիա և աշխատանքային հմտությունների ուսուցում:

Քննարկման արդյունքում ստացված տեղեկությունները ներառվելու են ընտանիքամետ քաղաքականություններին վերաբերող և «Դարձնենք ընտանիքամետ աշխատավայրը իրական» ծրագրի շրջանակում իրականացվող հետազոտության մեջ, որը ավարտուն տեսքով կհրապարակվի առաջիկայում։

Ստորև ներկայացնում ենք հատվածներ Միքայելա Մարքսովայի հետ զրույցից․

«Կանայք հանուն կանանց»-ը մասնավոր ՀԿ-ն է, ինչը զգալի առավելություն է, քանի որ գրասենյակների և աշխատավարձերի տարեկան ֆինանսավորման կարիք չունենք: Կազմակերպությունը ֆինանսավորվում է մեր սեփականատիրոջ և հիմնադրի կողմից, և մենք ունենք մի քանի ընթացիկ ծրագրեր: Այն ստեղծվել է մոտ 12 տարի առաջ ամուսինների կողմից։ Ամուսինը ամենահարուստ չեխերից է, նրա կինը, մինչև նրա հետ ամուսնանալը, սեփական փորձով է հասկացել միայնակ մայր լինելու դժվարությունները, երբ նախկին ամուսինը անհետացել է ու թողել նրան երեխաների հետ մենակ՝ առանց որևէ ֆինանսական աջակցության։ Եվ ահա նա որոշել է այս կառույցի միջոցով օգնել մյուսներին։ Մեր հիմնական թիրախային խումբը միայնակ ծնողներն և նրանց երեխաները։

Ես կարծում եմ, որ ընտանիքն ու աշխատանքը հավասարակշռելը դեռ շատ դժվար է, հիմնականում այն ​​պատճառով, որ մենք չունենք բավարար չափով ոչ լրիվ ժամանակով աշխատատեղեր, քանի որ գործատուները հաճախ չեն ձգտում դրանց: Եվ հետո՝ մանկապարտեզներում կամ նմանատիպ հաստատություններում տեղերը բավարար չեն։

Երբ Չեխիան համեմատում ենք ԵՄ այլ երկրների հետ, մարտահրավերները բավականին ընդգծված են։ Ազդեցությունը բավականին բացասական է, հատկապես կանանց համար, քանի որ դա նրանց աղքատացնում է։ 

Խնդիրներից մեկը երկարատև ծնողական արձակուրդն է, որը վերջերս որոշակի փոփոխություններ է կրել: Այնուամենայնիվ, շատերը դեռևս կապում են մեկ երեխա ունենալը երեք տարի չաշխատելու հետ, իսկ երկրորդ երեխա ունենալը ենթադրում է վեց տարվա դադար: Այս երկարատև բացակայությունը հանգեցնում է նրան, որ կանայք իրենց մոլորված են զգում կարիերայում: Բացի դրանից, հասարակության կողմից զգալի ճնշում կա՝ տանը մնալու հետ կապված մինչև երեխայի՝ երեք տարեկան լրանալը, ինչը, ի վերջո, նպաստում է այն բանին, որ կանայք բախվեն ֆինանսական դժվարությունների և կորցնեն աշխատանքը:

Տեսականորեն հնարավոր է, որ կանայք վերադառնան աշխատանքի երեխայի մինչև երեք տարեկան դառնալը, բայց մենք պարզապես չունենք բավարար հասանելի տեղեր [մանկապարտեզներում]: Մանկապարտեզը սկսվում է երեք տարեկանից, ավելի փոքր տարիքի երեխաների դեպքում իրավիճակն ահավոր է։ 1989 թվականին ձեռնարկված առաջին գործողություններից մեկը մինչև երեք տարեկան երեխաների խնամքի հաստատությունների վերացումն էր․ դրանք համարվում էին կոմունիստական ​​համակարգի վատ մնացորդ: Եթե ինչ-որ մեկը որոշի տանը մնալ մեկ տարի, հարց է առաջանում՝ ի՞նչ անել երեխայի հետ: Սա է իրական խնդիրը:

Այժմ մենք աշխատում ենք ջատագովելով փոփոխություններ՝ մատնանշելով Արևմտյան Եվրոպայի երկրները, որոնք այդքան երկար ծնողական արձակուրդ չունեն: Մեր արձակուրդն ամենաերկարն է, ուստի ժամանակն է վերանայել այն: Բայց այդ գործընթացը դանդաղ է խորապես արմատացած համոզմունքների պատճառով: Որոշ հոգեբաններ պնդում են, որ եթե երեխան մոր հետ չէ մինչև երեք տարեկանը, դա վնասակար է: Բայց դա ճիշտ չէ, չէ՞ որ շատ երկրներ հիանալի գործում են առանց այդ երկարաձգված արձակուրդի: